De traditie van kerstbier
Kerstbier bestaat al heel lang. Een Angelsaksische traditie die John Martin in 1924 bij ons introduceerde met zijn wereldberoemde Gordon Xmas, een speciale Scotch Ale gemaakt met de overgebleven mout en hop van de herfstoogst. Dit geeft hem een meer uitgesproken kruidig aroma en smaak, precies goed voor de feestdagen. Sterk en geruststellend op het hoogtepunt van het feestseizoen, is het ook een grote hit in België en het buitenland, waardoor verschillende brouwers John Martins traditie hebben geïmiteerd met hun eigen kerstbieren. Maar Gordon Xmas wordt nog steeds erkend als het beste donkere sterke bier ter wereld!
Lentebieren: een eeuwenoud ritueel
Maar de Xmas is lang niet het enige bier dat specifiek is voor een bepaalde tijd van het jaar. Sinds de middeleeuwen volgde de gerst- en hopoogst de cycli van de natuur, in twee hoofdperiodes, de lente en de herfst. De lenteoogsten, die koeler waren maar minder rijp, lagen tot de winter in de graanschuren. En terwijl de "herfstbieren" of kerstbieren werden gedronken, werden de granen tijdens de advent gebrouwen om lichtere bieren te creëren, met minder alcohol, maar zeer verfrissend om de arbeiders op het veld te ondersteunen.
Renaissance van witbier
Een van de bieren van dit type, genaamd Blanche, gemaakt van tarwe en gerst met een laag maltalcoholgehalte en oorspronkelijk geproduceerd in de regio Leuven, heeft een renaissance beleefd in België en daarbuiten. Oorspronkelijk werd dit bier op natuurlijke wijze aangezuurd door toevoeging van melkzuurgisten. Vandaag geven we er echter de voorkeur aan om sinaasappelschil en koriander toe te voegen om deze specifieke smaak te verkrijgen. En niet te vergeten het ritueel van de toevoeging van een schijfje citroen, dat door sommige proevers erg op prijs wordt gesteld. In de brouwerij Timmermans, de oudste lambiekbrouwerij ter wereld, wordt Blanche Lambicus gebrouwen met lambiek (de grote traditie van de brouwerij) en tarwe, waardoor het een kenmerkende lichte zuurheid krijgt die zeer verkwikkend en aangenaam is.
Regionale diversiteit
Andere regio's, vooral Henegouwen en het noorden van Frankrijk, produceerden ook hun lente- en zelfs zomerbieren, met dezelfde kenmerken van textuur, lichtheid van alcohol en bitterheid. 29 maart staat algemeen bekend als de start van het brouwseizoen. Deze traditie vinden we ook terug in Franstalig Zwitserland, waar lentebier werd gedronken op Palmzondag, als verwijzing naar de Bijbel.
Fruitige en traditionele bieren
De zomer is het seizoen voor fruitige, lichtzoete bieren zoals kriek, frambozenbieren en 'nieuwe' fruitbieren op basis van gele vruchten zoals perzik of abrikoos.
De brouwerij Timmermans heeft recent ook enkele meer gedurfde fruitige bieren op de markt gebracht. Een gamma traditionele lambiek op vat en 100% natuurlijke fruitbieren met kruiden: Kriek Black Pepper, Framboise Hibiscus of Pêche Cardamome.
Maar we ontdekken ook bieren die trots zijn op hun landelijke traditie, die de nadruk leggen op bitterheid, vaak blond, met een licht alcoholgehalte. Er zijn een paar verrassingen onder deze bieren, zoals Waterloo Récolte, gebrouwen in de microbrouwerij van Waterloo (Ferme de Mont-Saint-Jean), een authentiek boeren pilsbier, van hoge gisting, subtiel gemengd met mout en tarwe, volgens een recept uit 1815, de datum van de beroemde Slag bij Waterloo.
Herfstbieren
Herfstbieren worden soms geassocieerd met bieren die speciaal worden gebrouwen voor het Oktober Fest, het grootste jaarlijkse bierfestival in München. Het volgt een strikt recept: gerst, hop, gist, 6° alcohol en gebrouwen in maart, dat alle aanwezige brouwers tot de laatste druppel moeten respecteren! Maar in onze regio laten we ons natuurlijk verleiden door creativiteit. Deze bieren worden gekenmerkt door een meer consistente bitterheid, maar ook gebrande en gekarameliseerde smaken, en een meer amberkleurige kleur. Ze hebben ook een iets hoger alcoholgehalte. Ze worden soms geassocieerd met IPA's, hoewel die om andere redenen dan seizoensgebondenheid werden gecreëerd, of met 'Bocks', speciale bieren die vooral in Nederland worden gebrouwen en vaak in september verschijnen. Het concept van herfstbier lijkt te zijn ontstaan in Canada, tijdens de Indian Summer, een milde maar zeer korte periode voor het begin van het koude weer.
Van traditie tot fantasie
De komst van Halloween heeft een aantal brouwers in de 'Nieuwe Wereld' op het idee gebracht om pompoenbieren te creëren, en de verwarring groeit tussen een bier met een authentiek seizoensgebonden karakter, waarin veel van onze Belgische specialiteiten kunnen worden opgenomen, en deze meer fantasierijke variaties die aan de gelegenheid zijn gekoppeld.